Tiếp tục chuỗi Series bệnh van tim, hôm nay chúng ta sẽ tìm hiểu về bệnh hở van 2 lá theo góc độ y khoa, qua đó cung cấp cho mọi người cái nhìn tổng quan nhất về bệnh hở van 2 lá nói riêng và bệnh van tim nói chung.
Mục lục
Bệnh hở van 2 lá
Hở van 2 lá xảy ra khi van 2 lá không đóng kín trong thì tâm thu, cho phép một dòng máu chảy ngược dòng từ thất trái lên nhĩ trái.
Bất thường chức năng và kích thước của bất kỳ thành phần nào của van 2 lá ( vòng van, lá van), bộ máy dưới van ( thừng gân và cơ trụ), nhĩ trái và thất trái đều dẫn đến hở van 2 lá
Cần xác định cơ chế hở van 2 lá, diễn tiến thời gian ( cấp hay mạn ) bởi vì điều này ảnh hưởng quan trọng đến điều trị lâm sàng.
Nguyên nhân của bệnh hở van 2 lá
1. Hở van 2 lá cấp
_ Biến chứng của nhồi máu cơ tim cấp gây đứt cơ trụ của van 2 lá
_ Thủng van trong viêm nội tâm mạc, sau chấn thương ngực kín
_ Phẫu thuật tim
_ Đứt cơ nhú, rối loạn hoạt động của cơ nhú
2. Hở van 2 lá mạn
_ Thấp tim là nguyên nhân hay gặp ở nước ta
_ Thoái hoá dạng nhầy hay gặp ở phương Tây
_ Bẩm sinh
_ Viêm nội tâm mạc nhiễm trùng
_ Xơ hoá cơ nhú
Triệu chứng của hở van 2 lá
_ Mệt khó thở khi gắng sức, dần dần khó thở theo tư thế, khó thở kịch phát về đêm
_ Ho ra máu, tắc mạch toàn thân có thể xuất hiện nhưng ít hơn so với hẹp van 2 lá
_ Phù phổi cấp trong hở van 2 lá mạn ít gặp hơn trong hẹp van 2 lá
_ Hở van 2 lá nặng, cấp: suy thất trái và phù phổi cấp thì thường gặp
_ Đau ngực: hiếm gặp trừ khi có bệnh động mạch vành kết hợp
_ Mệt mỏi và các triệu chứng khác của suy tim ứ huyết như phù
Cần làm gì khi đến bệnh viện khám bệnh hở van 2 lá
1. Khám bệnh thực thể của bác sĩ
_ Mạch có thể loạn nhịp hoàn toàn do rung nhĩ
_ Lồng ngực có thể bình thường hay hơi gồ bên trái
_ Mỏm tim nẩy mạnh, kéo dài ( dày thất trái), mỏm tim lệch xuống dưới và ra ngoài đường trung đòn trái (dãn thất trái).
_ Nghe âm thổi đặc trưng của hở van 2 lá: Âm thổi toàn tâm thu dạng tràn, nghe rõ nhất ở mỏm tim và lan ra nách trái,
_ Nghe tiếng tim T1 bình thường hoặc nhỏ
_ Nghe tiếng tim T2 tách đôi do van động mạch chủ đóng sớm. P2 mạnh chứng tỏ bệnh nhân có tăng áp động mạch phổi
_ Nghe thấy tiếng tim T3 ở mỏm trong các bệnh nhân hở van 2 lá nặng
_ Triệu chứng của suy thất phải: Tĩnh mạch cổ nổi (+), Tăng động thất phải, Gan to, Phản hồi gan tĩnh mạch cổ (+), Phù ngoại biên
2. Các xét nghiệm cận lâm sàng cần làm cho bệnh hở van 2 lá
_ Test nhanh Covid 19
_ Điện tâm đồ
_ X Quang ngực
_ Siêu âm tim
_ Siêu âm tim qua thực quản
_ Tâm thanh đồ
_ Thông tim
_ MRI tim
_ Xạ hình tim
Ngoài ra cần làm các xét nghiệm thường quy khác: Tổng phân tích tế bào máu, tổng phân tích nước tiểu, CRP, VS, aPTT, ProBNP, điện giải đồ, bilan mỡ máu (HDL, LDL, TG, cholesterol toàn phần), men gan ( ALT, AST), creatinin, glucose, bilirubin, siêu âm bụng
Chẩn đoán xác định bệnh hở van 2 lá
_ Dựa vào các dấu hiệu triệu chứng của bệnh hở van 2 lá
_ Dựa vào nghe tim: thổi tâm thu tại mỏm, T2 tách đôi, T3 ở mỏm
_ Dựa vào các xét nghiệm cận lâm sàng để củng cố chẩn đoán
Biến chứng
_ Rối loạn nhịp nhĩ
_ Suy tim trái, suy tim phải, suy tim toàn bộ.
_ Phù phổi cấp
_ Nghẽn mạch não
_ Thấp tim tiến triển
_ Viêm nội tâm mạc
Cần chẩn đoán phân biệt với các bệnh sau:
_ Hở van 3 lá: trong hở van 3 lá, âm thổi sẽ tăng khi hít vào, tăng động thất phải, sờ được gan đập
_ Hẹp van động mạch chủ: trong hẹp van động mạch chủ, mạch cảnh nâng lên chậm, tiếng A2 mờ, âm thổi tâm thu dạng phụt có hướng lan lên cổ
_ Bệnh cơ tim phì đại tắc nghẽn
_ Thông liên thất
Nguyên tắc điều trị bệnh hở van 2 lá
_ Điều trị nội khoa không ngăn cản được sự tiến triển của bệnh tim do van nhưng được chỉ định ở bệnh nhân có triệu chứng và rối loạn chức năng thất trái đang chờ sửa van hoặc thay van, cũng như cho những người không phải là ứng cử viên của phẫu thuật
_ Nền tảng chính của điều trị bệnh nhân bị bệnh van tim nặng là sửa van hoặc thay van với van sinh học hoặc van cơ học.
_ Khuyến cáo nên sửa van 2 lá hơn là thay van 2 lá và nên được thực hiện tại trung tâm có nhiều kinh nghiệm
Y Khoa BLog hy vọng qua bài viết này có thể cung cấp các thông tin bổ ích đến bạn đọc về bệnh hở 2 lá, một bệnh lý rất nguy hiểm, cần tầm soát và khám ngay khi có triệu chứng. Ngoài mặt bệnh học, Y Khoa Blog khuyên mọi người cần chú ý đến xây dựng đời sống sức khoẻ và chế độ dinh dưỡng hằng ngày lành mạnh. Cảm ơn các bạn đã dành thời gian đọc bài viết về bệnh hở van 2 lá trong chuỗi Series về bệnh van tim
Tài liệu tham khảo:
Harrison’s Principles of Internal Medicine, 20th Edition
Bộ môn nội tổng quát–Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch–Triệu chứng học, bệnh học nội khoa-Nhà xuất bản Y học.
Bộ môn nội–Đại học Y dược Thành phố Hồ Chí Minh–Bệnh học nội khoa-Nhà xuất bản Y học.
Trả lời