Tập thở đúng cách giúp cho mọi cơ quan được điều hòa, giúp chúng ta làm chủ được cảm xúc và nâng cao sức khỏe bản thân. Em bé khi chào đời thì tiếng khóc đầu tiên chính là tiếng thở. Trong dân gian cũng có câu nói:” còn thở là còn sống, hết thở là người ta chết”. Hãy cùng Y Khoa Blog tìm hiểu sâu hơn về vấn đề này nhé.
Mục lục
Vai trò của thở đúng cách trong Đông, Tây Y
Đông y quan niệm thế nào về thở đúng cách.
Tập thở đúng cách trong đông ý là một giải pháp thư giãn tốt nhất, nó nằm trong dưỡng sinh. Dưỡng sinh định nghĩa là nuôi dưỡng sự sống, dưỡng sinh có 4 nội dung: Cách sống, thực dưỡng, tập luyện và thái độ, tinh thần trong cuộc sống.
Tập luyện có 2 loại tập luyện về thể chất (tập luyện thể dục vận động) và tập luyện về tinh thần. Còn khi nói về tập thở là cả về vận động thể chất lẫn tinh thần. Bởi vì khi chúng ta tập hít thở sâu đúng cách thì nó sẽ cung cấp oxi cho cơ thể nhiều hơn và khi oxi được cung cấp nhiều thì sẽ tạo nhiều năng lượng cho cơ thể, chính vì vậy nó sẽ giúp cho tinh thần thoải mái thư giãn hơn đồng thời nâng cao sức khỏe cho chúng ta.
Trong đông y thì 3 bảo bối trong việc nâng cao sức khỏe, sinh mạng con người: tinh, khí, thần.
Thần đó là biểu hiện của sự tỉnh táo, có tri giác. Cụ thể như: chúng ta có thể tập chung, có thể nói chuyện bàn luận và khi người ta nói người có thần là ánh mắt người đó linh hoạt, các tri giác đủ tỉnh táo để phản xạ và không có dấu hiệu nào của sự mệt mỏi.
Khí là khí lực, là năng lượng giúp cơ thể hoạt động.
Và tinh là thành phần giúp cơ thể chúng ta hoạt động chuyển hóa nuôi dưỡng cho cơ thể để đảm bảo nâng cao sức khỏe.
Cái tinh là khi ăn vật chất dinh dưỡng vào thiếu oxi trong quá trình thở không đúng cách thì không chuyển hóa được thành năng lượng. Và ngược lại nếu muốn có cái thần thì phải đảm bảo có đủ tinh và khí. Như vậy cuối cùng vẫn là khí là trung gian, vì nếu không tập thở đúng cách thì không chuyển hóa thức ăn thành năng lượng, không có giúp nâng cao sức khỏe thì tinh thần để suy tư, suy nghĩ, linh hoạt các hoạt động não bộ. Cho nên tập thở đúng cách giúp tạo ra khí lực cho cơ thể.
Muốn nâng cao sức khỏe thì mỗi người phải đầy đủ 3 bảo bối này, bởi vì nếu thiếu nó thì con người không đủ sức hoạt động, đủ nó chúng ta mới đủ chắc năng tính năng của người đang hoạt động. Thế nhưng muốn 3 bảo bối này hoạt động được thì quan trọng nhất là phải tập thở đúng cách.
Xem thêm:
Quan niệm về thở của Tây Y.
Về tây y, thì hơi thở cung cấp oxi, và oxi này khi thở vào trong buồng phổi nó sẽ trao đổi để đẩy cacbonic ra ngoài.
Khi tập thở đúng cách đưa được oxi được thâm nhập vào trong máu, gắn với hồng cầu, sau đó tới tế bào để chuyển hóa thức ăn, thực phẩm thành năng lượng, ATP, … để chúng ta có thể nâng cao sức khỏe, bởi hoạt động đi lại tất cả đều phải có năng lượng, muốn có nhiều năng lượng thì phải có nhiều oxi, mà có nhiều oxi thì vẫn phải tập thở đúng cách.
Khi chúng ta thở chúng ta nhớ rằng nó làm cho trí óc chúng ta được tỉnh táo, khi chúng ta thiếu oxi do thở không đúng cách lẽ đương nhiên cơ thể rất là mệt mỏi.
Bên cạnh đó thở đúng cách còn giúp não hoạt động tốt hơn. Bộ não của chúng ta nhiều lắm là 1kg, trong khi một cơ thể chúng ta 50kg- 60kg. Nhưng nó cần tới 25% lượng máu và trong đó hơn 20% lượng oxi khi thở đúng cách để có thể đến được cho tế bào não đủ sức hoạt động. Khi chúng ta dùng con số cụ thể của y học hiện đại thì chúng ta mới hiểu được tập thở đúng cách quan trọng đến mức nào.
Một người thở không đúng cách sẽ như thế nào?
Với đông y: “phế chủ bị mau”. Tức là khi người đó thở không đúng cách thì nhìn làn da người đó không sáng không tươi nhuận, mặt của người đó lúc nào cũng phừng đỏ, tức là cảm xúc người đó không làm chủ, gọi là nín hơi đóng thành quản. Thở không đúng cách nên mặt lúc nào cũng đỏ và dễ cáu gắt dễ nổi giận. Kết quả là những người thở không đúng cách này không làm chủ được cảm xúc của mình, làm việc dễ mệt mỏi, nói chuyện không có sức.
Có nhiều trường phái trong việc thở đúng cách giúp nâng cao sức khỏe không?
Có rất nhiều trường phái trong dạy thở đúng cách, giống như mình hay nói “cuộc đời quan trọng mình được gặp ai” mình gặp được trường phái nào thì nó quyết định được sức khỏe của mình có nâng cao không.
Hiện nay có rất nhiều loại thở: thở bụng, thở ngực, thở nâng vai lên, có người kết hợp bụng ngực vai, có người thở không đều nhau, có người thở đều nhau, …. Chung quy lại thì thở đúng cách đó là khi thanh quản phải mở nghĩa là giữ hơi mở thành quản, còn tất cả những cái khác chỉ là kĩ thuật phụ thêm.
Xem thêm:
Khi nào cần vào viện điều trị đối với bệnh nhân mắc Covid 19?
Như mọi người đã biết thì hiện nay chính phủ đang chia làm 2 đối tượng: những người cần phải vào viện điều trị và những người có thể tự điều trị tại nhà.
Khi cảm thấy mình khó thở mà đã bình tĩnh và tập thở đúng cách nhưng vẫn không giảm thì có thể phải vào viện xét nghiệm.
Và khi khó thở cộng với tải lượng virus cao cùng với chứng nặng nề lúc này nên đưa bệnh nhân vào viện để giúp thở oxi và có phương tiện cấp cứu hỗ trợ. Còn những ai may mắn chưa mắc covid thì ngay từ bây giờ hãy luyện tập thở đúng cách.
Lúc vô thức không suy nghĩ gì hết ai cũng thở, tim vẫn đập như vậy có sự sống. Trung bình 1 phút con người có thể thở :
- 12 đến 20 lần một phút nếu bình thường
- 24 lần trên phút là khi chạy hoặc đi lên cầu thang hay thực hiện các hoạt động mạnh
- Còn trên 24 lần 1 phút đạt đến 28 lần 1 phút là phải thở bằng oxi,
- 30 -32 lần 1 phút là suy hô hấp.
Đó là cách giúp bạn nhận biết hơi thở của mình có đúng không và nếu trên 24 lần thì phải báo cho những đường dây nóng để họ quyết định liệu có thể tự điều trị tại nhà hay đến bệnh viện.
Cách thức thực hiện thở đúng.
- Chúng ta cố gắng hít vào bằng mũi và đồng thời bụng phình ra (bởi khi chúng ta hít sâu là cơ hoành nở ra tối đa và đè cơ hoành xuống bụng chính vì vậy bụng sẽ phình ra).
- Khi thở vào có thể đếm 1 2 3 4 âm thầm, giữ chừng 2 giây, và thở ra 1 2 3 4 5 6 bụng xẹp xuống thì bắt đầu hơi thở mới.
- Và khi chúng ta thở ra chúng ta vừa thở bằng mũi hoặc bằng miệng và bụng xẹp xuống.
Chúng ta chú ý bụng của mình thì chúng ta sẽ thở chậm và sâu được.
Hít vào đã chậm rồi nhưng nó sẽ nhanh hơn thở ra, khi thở chúng ta để tay lên rốn, sau đó hít sâu vào thấy bàn tay nhô lên bởi khi đó bụng phình ra và khi thở ra sẽ xẹp xuống.
Bạn nên dùng đồng hồ để đếm lượt thở nếu thở được 8, 10, 12 lần như vậy là tốt,tức là oxi luôn luôn đủ cho cơ thể đó là cách thở đúng cách.
Những lúc bị bệnh chúng ta có thể khó thở thì tư thế nằm nghiêng 45 độ sẽ dễ thở hơn một chút và kê cái gối sau lưng, chứ đừng nghiêng hẳn thì bị đè ép lên cánh tay, lúc này hơi thở sẽ thông thoáng dễ dàng hơn.
Mục đích của tập thở đúng cách là cố gắng tập thở 1 phút chỉ thở 12 đến 16 lần như vậy nó mới tốt. Còn những người thiền và luyện thở thường xuyên người ta có thể thở 6- 8 lần 1 phút.
Thở đúng cách hỗ trợ nâng cao sức khỏe, cải thiện bệnh lý.
Tập thở đúng cách giúp hỗ trợ và điều trị cho bệnh lý nào?
Đầu tiên hít thở đúng cách cho con người cảm thấy khỏe khoắn hơn. Bên đông y hít thở khi ta đưa khí gọi đây là đang điền. Đang điền có nghĩa mảnh đất sản sinh ra thuốc, hay là nội đang. Khi thở đúng cách cơ thể mình tự điều chỉnh, khi mà cái nội đang này không điều chỉnh được người ta mới đưa mới đưa thuốc ở ngoài vào gọi là ngoại đang.
Cho nên khi ta thở đúng cách thì lúc nói chuyện ta cũng cũng không cảm thấy mệt hay hụt hơi, cùng với đó là nâng cao sức khỏe lên. Việc tập thở đúng cách hàng ngày không chống chỉ định với bất kì ai cả, nó chỉ chống chỉ định với các động tác tập cùng với các bệnh cụ thể khác nhau.
Ví dụ:
- Cao huyết áp, bệnh nhân thở đúng cách như bình thường nhưng không được kèm theo động tác trồng chuối chẳng hạn.
- Huyết áp thấp thì cũng thở đúng như vậy những nên tập cùng động tác trồng chuối để máu lưu thông lên vùng đầu.
- Đái tháo đường thì tập thở đúng cách như bình thường, làm sao cho tất cả tay chân đều tham gia vào quá trình vận động khi mình thở, như vậy thì oxi đến từng tế bào sẽ cải thiện tốt cho bệnh nhân.
- Những người có bệnh lý về đường hô hấp
- Bệnh nhân bị bệnh phổi chú ý tăng thông khí, tức là đưa nhiều oxi vào.
- Còn hen, COPD( tắc nghẽn đường hô hấp) chú ý thải càng nhiều CO2 ra càng tốt, nếu không thải ra thì khi quá nhiều CO2 ( khí phế thủng) giữ trong phổi nhiều oxi nhưng không dùng được.
Khi tập thở đúng cách của bệnh phổi thì có thể kết hợp các động tác bên trên tác động vào vùng ngực nhiều. Ví dụ: đưa tay lên cao, sang 2 bên, …những động tác này kích thích nhiều vào vùng ngực, điều này có lợi cho bệnh lý về đường hô hấp.
>>> Xem thêm: 7 phương pháp học y khoa hiệu quả cho sinh viên trường y
Loại bỏ Stress bằng việc thở đúng cách hàng ngày?
Người ta nói stress là chất muối làm thêm vị cho cuộc đời, cuộc đời không có stress thì sẽ vô vị. Cho nên stress ít thì để mình nhìn lại mình, nhưng stress nhiều quá giống như áp lực của công việc, áp lực của thi cử sẽ ảnh hưởng nhiều tới sức khỏe tinh thần và thể chất.
Bên cạnh lên kế hoạch cho công việc, thì luyện tập thở hàng ngày cũng là một cách thức đúng đắn trong việc nâng cao sức khỏe bản thân.
Mỗi khi quá căng thẳng hãy thả lỏng cơ thể và hít thở sâu. Như vậy bạn sẽ cảm nhận được 1 luồng khí huyết lưu thông toàn cơ thể, làm cho mình ấm lại, giúp mình vượt qua được cái stress, vượt qua được căng thẳng.
Thở bao lâu trong ngày thì tốt, chuẩn bị những gì cho việc tập thở không?
Mỗi ngày tập 3 cái nửa tiếng (sáng nửa tiếng, trưa nửa tiếng, tối nửa tiếng) nên nhớ rằng không cần nhiều mà cần kiên trì. Tập thở tính tháng tính năm chứ không tính ngày, nếu tập ào ạt 1 vài ngày xong bỏ thì điều này không có lợi cho sức khỏe.
Hiện cường độ làm việc nhiều thường dẫn đến áp lực, stress. Nên chúng ta cũng không cần phải quá chu toàn trong việc chuẩn bị nơi tập thở. Chỉ cần không gian đủ thông thoáng. Vì tập thở là quá trình lâu dài, nếu mỗi lần tập thở mà còn cần đúng cái này, cái kia, cách này không được, … một vài lần tự nhiên thấy nản rồi bỏ cuộc. Cho nên bất kì hoàn cảnh nào: khi ngồi trên tàu, trên xe, văn phòng, … là đều ổn hết.
Lợi ích của thở đúng cách giúp nâng cao sức khỏe.
Thở đúng cách là thở chậm rãi như vậy sự trao đổi khí càng nhiều, thở càng chậm thì càng làm cho oxi lưu lại trong cơ thể và di chuyển trong cơ thể nhiều hơn.
Tập thở đúng cách có giúp chúng ta phòng chống gì trước đại dịch covid 19 không?
Nếu tập thở đúng cách trong giai đoạn đầu thì góp phần nâng cao sức đề kháng.
Còn những ai bị mắc covid 19 rồi thì đã bị tổn thương phổi. Nên khi từ bệnh viện về nhà, luyện tập thở đúng cách hàng ngày giúp nâng cao sức đề kháng, sức khỏe cải thiện nhờ việc khí huyết lưu thông.
Ban đêm trước khi đi ngủ chúng ta chú ý vào hơi thở , tập thở đó hình thức tập trung thư giãn tốt nhất để đi vào giấc ngủ một cách sinh lý mà không cần uống thuốc ngủ, cứ thở chậm sâu chú ý hơi thở lên xuống chú ý tới bụng của mình.
Và khi chúng ta tập thở như vậy nó giúp cho oxi đi ra tận các chi của chúng ta. Tập thở đúng cách giúp tay chân không đau, tê. Bởi đau nhức khớp sương, đau nhức cơ bắp lo do chúng ta thiếu oxi do không thở đúng cách dẫn đến máu không mang chất dinh dưỡng đến các bộ phận của cơ thể.
Tế bào não cũng vậy, luyện thở đúng cách thường xuyên chúng ta sẽ trẻ lâu bởi nó ít sơ hóa não và giảm bớt tình trạng Alzheimer, giảm bớt tình trạng sa sút trí tuệ và bên cạnh đó da thịt của chúng ta sẽ hồng hào tươi mịn chứ không có xanh xao.
Blog Y Khoa hi vọng qua bài viết này có thể cung cấp cho bạn đọc những thông tin hữu ích để bảo vệ bản thân, nâng cao sức khoẻ cũng như người nhà vượt qua đại dịch hiện nay.
Trả lời